Vakantie, cultuur, avontuur en verandering

4 juli t/m 27 juli
De woensdag (4 juli) na mijn verjaardag besloot ik een mooie reis te maken naar Tela, een strandparadijsje dat door de buitenlandse toeristen vaak wordt overgeslagen omdat in La Ceiba even verderop meer outdoor activiteiten zijn en de Bay islands: Utila en Roatán gebruikt worden als strandvakantie. Maar Tela heeft veel te bieden en is zeker een bezoekje waard! Rondom Tela zijn drie beschermde natuurgebieden te vinden: 'Punto Sal', 'Punto Izopo' en de botanische tuinen 'Lancetilla', alledrie door mij bezocht maar daarover later meer.
Tela staat vooral bekend om de Garífuna cultuur, De Garífunas zijn van Africaanse afkomt mete en donkere huidskleur, dit in tegenstelling tot de mezclas (mix Indianen/Europeanen) in Tegucigalpa die variëren in huidskleur van blank met donkerblond haar tot de latinos met lichtbruine tot donkerbruine huid en bruin of zwart haar. Ik weet niet precies hoe ik goed moet uitleggen wie de Garífunas zijn en waar ze vandaan komen, maar een mix van bronnen verteld me dat ze afkomstig zijn van een mix tussen bevrijde Africaanse slaven en oorsponkelijke Caribische en Arawak (?) bevolking. Vanaf o.a. St Vincent (eiland ergens) zijn ze vervolgens zo'n 200 jaar geleden door Britse schepen op Roatán gedumpt (kweenie waarom) om vervolgens met hun autentieke muziek, cultuur, gerechten en taal te verspreiden langst de kust tot aan Guatemala en Belize. Rondon Tela liggen enkele autentieke Garífuna dorpjes en tijdens de tour naar Punto Izopo heb ik uitgebreid mogen genieten van een kijkje in hun cultuur. Het voelt echt als een andere wereld, de typische punta muziek en drums op de achtergrond, heerlijke gegrilde vis onder de palmbomen, en allemaal schattige zwarte kindjes die zwaaien en op de foto willen. Donderdag 5 juli besloot ik alleen naar Lancetilla te gaan, de botanische tuinen, dit viel een beetje tegen. Na een dure taxi te hebben betaald en de toegangsprijs voor buitenlanders moest ik nog de kaart kopen voor € 0.50, hierop werd me met een paar kruisen duidelijk gemaakt waar ik allemaal niet mocht komen in het park en vervolgens werd ik heel (on)opvallend in de gaten gehouden door een bewaker op een fiets. Niets niet rustig rondlopen in één van de grootste botanische tuinen ter wereld, kleine paadjes ondekken en vreemde bloemen, bomen en vlinders bekijken. Nee, in plaats daarvan op de keurig aangelegde paden blijven en maar een heel klein beetje rond kunnen lopen. Ik vermoed dat dit kwam omdat ik als vrouw alleen erheen ging, terwijl iedereen mij toch had gezegd dat het helemaal veilig was. Gelukkig waren de twee georganiseerde tours die ik vrijdag en zaterdag heb gedaan wel 100% naar wens! Ook over mijn verblijf in Tela had ik niets te klagen, voor 8 euro een kamer met ventilator en kabeltelevisie! Verder waren de Amerikaanse gepensioneerde expats blij mij te zien en kreeg ik van hen behalve gratis bier ook een heleboel levensverhalen te horen.
De tours naar Punto Sal en Punto Izopo waren geweldig. Mauro onze gids was niet alleen punctueel, maar was ook nog eens bioloog en gelukkig één die precies weet wat wel en niet interessant is voor toeristen. Dus geen vreemde Latijnse namen, maar o.a. een Mango-Papaya boom wiens vruchten algelang het seizoen één van beide smaken hebben, een advocado die naar anijs ruikt en smaakt, termieten proeven die naar wortel smaken, de tweede giftigste spin van midden-amerika ontwijken en tja twee krokodillen die uiteindelijk boomstronken bleken te zijn. De eerste tour naar Punto Izopo bracht mij samen met een Belgisch gezin en Sobeyda (Sol), een Hondureeense vrouw, met de kayak diep een mangrovebos in. Sol en ik konden het direct goed met elkaar vinden en nadat we 's middags op het strand nog een aantal leuke foto's hadden gemaakt met Mauro waren we goede vrienden. De dag erna besloten we dan ook samen een tour te boeken naar Punto Sal, en weer met Mauro als onze gids. Het voordeel van bevriend raken met de gids is dat je de beste service krijgt. Zo werd een andere toerist verteld dat ze op de tweede bank in de speedboot moest zitten, zodat Sol en ik voorin konden plaatsnemen. Ook mochten Sol en ik voorop de boeg zitten tijdens het varen tussen de eilanden. Tijdens deze tweede tour zwommen we door een kleine doorgang tussen twee rotsen, ongeveer zo breed als een deur, Mauro vertelde later dat hij dit nog nooit had gedaan met zulke onstuimige zee. Het was dan ook best spannend en na enkele keren kopje onder te zijn gegaan kon ik gelukkig de hand van Mauro vastpakken zodat hij me het laatste stukje stroming kon doorhelpen. Na heerlijk gesnorkelt te hebben op het rif met prachtige vissen was het net als de eerste tour tijd voor een traditionale lunch met heerlijke gegrilde vis! Een geslaagde dag dus. Die zaterdagavond was het alweer mijn laatste avond in Tela en zijn Sol, Mauro en ik 's avonds naar hotel Maya Vista gegaan om vanaf het dak prachtig uitzicht te hebben van de zonsondergang, die we vervolgens door de regen en onweer helaas niet hebben gezien. Na een heerlijke kop warme chocolademelk was het tijd voor afscheid. Mauro zie ik waarschijnlijk nooit meer, zoals die dingen gaan, maar Sol hoop ik in Tegucigalpa nog regelmatig te treffen. Ik heb haar in ieder geval al een aantal keer aan de telefoon gesproken. Dat mag ook wel want ik heb inmiddels al van veel mensen afscheid moeten nemen. Tegen de tijd dat ik uit Tela terugkwam, zondag 8 juli, was Harold vertrokken naar de VS en waren Marie-Helena en Pascal terug naar Quebec. Eind juli vertrekken ook Melissa en Kathryn en midden augustus willen Gabriel en Andrea emigreren naar Europa. Verder gaat Roswitha in augustus twee week rondreizen met haar vrouw die daana aan haar halfjaar durend project begint. Zo blijven er weinig vrienden over hier. Gelukkig heb ik dus ook nieuwe vrienden gemaakt zoals Sol.
Bij thuiskomst in Tegucgigalpa voelde ik me wel een beetje schuldig, ik kwam thuis en ging direct weer weg om met Kathryn en Roswitha naar het centrum te gaan. Maar mijn gastgezin begreep het wel en de verhalen en foto's kunnen natuurlijk best een paar uurtjes wachten. Gelukkig is mijn gastgezin best makkelijk, toch kan ik inmiddels wel zeggen dat verblijven in een gastgezin voor mij niet de voorkeur heeft. Het heeft natuurlijk wel voordelen zoals altijd iemand hebben om mee te kletsen, en het is erg goed voor mijn Spaans. Maar ik vind meestal dat ik niet voldoende eten krijg en dat mijn eten te weinig groente en te veel zout bevat, al zijn er wel dagen dat dit niet zo is. Gelukkig eet ik elke ochtend een banaan en cornflakes met melk, en neem ik voor het eerst in mijn leven elke dag trouw een vitamine C tabletje, maar dit weegt niet op tegen een berg verse groenten en fruit. Mijn haar is het met me eens, want dat begint inmiddels nog meer uit te vallen dan het normaal al doet. Verder stoort het me dat mijn gastgezin soms schreeuwen tegen hun 13-jarige blinde hond die soms aan het piepen en jammeren is. Wat me echter vooral erg irriteert is dat Douglas nog steeds werkeloos thuis alcohol zit te drinken, wat trouwens steeds meer wordt. Doe in ieder geval een poging om een baan te vinden. Dus voor mij heeft een eigen plekkie, gedeeld of niet, toch de voorkeur! De eerste keer dat Douglas dronken was thuis was commandeerde hij dat ik zijn moeder moest gaan helpen, de tweede keer eiste hij dat ik bij vrienden films ging lenen, en de derde keer begon hij een heel epistel over dat ICYE hun gebruikte en waarom ik hier kon komen en hij niet naar Nederland. Dit soort verbaal geweld, want zo mag ik het wel noemen, was voor mij de druppel. Dit hoef ik niet te pikken tijdens mijn verblijf hier. Ik heb me die avond dus ook behoorlijk van slag opgesloten op mijn kamer en ben de volgende ochtend, vrijdag 27 juli, direct naar kantoor gegaan. Daar waren ze het gelukkig onmiddelijk met me eens en ik kon mijn spullen halen en naar een nieuw gastgezin. Die was niet direct voor handen dus verblijf ik eerst bij Juanita, een medewerkster van ICYE in haar huis. Weer een nieuw huis, weer een nieuwe wijk, weer nieuwe dingen om aan te wennen. Dit is wel jammer, veel liever had ik natuurlijk hier in zes maanden een mooie relatie opgebouwd met een gezellig en liefdevol gastgezin. De volgende keer kan ik jullie dus weer informeren over een nieuw gastgezin.
Nu begrijp ik ergens wel waar de problemen van Douglas vandaan komen, het gezin heeft het ook niet makkelijk. Douglas is werkloos en mijn gastmoeder Reina had toen ik net bij hen kwam nog gips om haar pols zitten, dit na een val in huis. Inmiddels is het gips er al enkele weken af maar kan ze nog steeds weinig doen met haar rechterhand. Eigenlijk had ze een operatie moeten hebben, ze was al de hele dag nuchter geweest, ze hadden de pinnen al gekocht en toen was er een probleem met de luchtcirculatie in het ziekenhuisen en ging de operatie niet door. Hierna was het ineens niet meer nodig en kon het volgens de arsen ook wel met behulp van fysioterapie genezen. De pinnen konden ze met 20 euro verlies weer verkopen en met mijn niet-medische-oog is goed te zien dat haar pols absoluut niet mooi recht staat. Niet het resultaat waar Nederlandse artsen genoegen mee zouden nemen. Maar ja het gastgezin is arm en kan dus alleen de gratis gezondheidszorg gebruiken en niet 1.200 euro voor een goede operatie in een privé-kliniek. Dit betekend ook dat ze voor controles om 6.00 uur richting ziekenhuis moeten en dan maar wachten tot je aan de beurt bent. Toch zijn deze problemen geen excuus voor het gedrag van Douglas.
Het weekend van 14 en 15 juli ben ik van vrijdag op zaterdag bij Elena en Doris blijven slapen, de zaterdag zijn we naar de markt gegaan om te shoppen. De markt is in Comayaguëla, het deel van de hoofdstad dat het gevaarlijkst is. Maar de straten waren zo vrolijk, met mensen, en fruit en kraampjes, bussen, auto's en nog veel meer mensen dat ik me alleen maar ontzettend heb vermaakt. Ons shoppen gebeurde in winkels waar ze enorme bakken kleding hebben staan. De kunst is nu om geduldig al die kleding door te zoeken tot je wat leuks vind. En dan dit vervolgens kopen voor €0,80. De catch is dat je het in de winkel niet mag passen, behalve over je eigen kleding heen. En alle maten en soorten kleding liggen door elkaar, geduld is dus het magische woord. Toch ben ik naar huis gegaan met twee sportshirtjes, en zes topjes, totaal €6,00 en een mooie strandhoed voor nog geen €2,00. 's Avonds was het tijd voor een ijsje en een heerlijke donut. Oh en nu moet ik niet vergeten te vermelden dat Doris super kan koken, een uitstekend weekend dus!! Elleen paste ik na de zeer uitgebreide lunch de nieuwgekochte topjes niet meer ;). Nu is niet alles hier zo goedkoop, maar wel veel. De meeste dranken (alcoholisch of niet) kosten rond de 1 euro en een goede lunch in een restaurant kost tussen de 2 en 10 euro. Een bioscoop bezoek kost 4 euro en een stadbus ongeveer 15 cent.
Mijn vrijwilligerswerk wordt ook nog steeds leuker. Soms zijn er wel dagen/dagdelen dat ik me verveel of me afvraag wat ik hier nu precies doe. Zeker omdat er bij Douglas en Reina geen fatssoenlijke tv of ander entertainment was en je de avonden dus niet even een wandelingetje kan maken in verband met de criminaliteit. Maar de weken die volgde op het instituut na terugkomst uit Tela waren erg leuk. Eindelijk kwamen we wat verder met onze plannen voor de Rincón de Bienestar, de snoezel/creatieve ruimte. Vrijdag de 13e heb ik de hele morgen gewerkt aan een soort van pedagogisch plan hiervoor. Dit plan hadden we donderdag al besproken, maar ik vond dat de doelen beter moesten worden uitgewerkt. In het Spaans is dit me toch aardig gelukt! Ik merk ook wel dat dit gedeelte van het werk me misschien nog wel meer voldoening geeft dan het directe contact met de kinderen, maar dit kan ook komen door de onmacht die ik soms voel als ik zie dat problemen anders aangepakt moeten worden maar ik niet de juiste Spaanse woordenschat heb om dit tactisch mee te delen of te bespreken met een docent, begeleider of een kind. Toch zie je een bijna magische verandering bij de kinderen zodra we begonnen met het tonen van de pictogrammen en het uitvoeren van een goed straf- en beloningssysteem. 19 juli heb ik samen met Jinan in het Spaans uitleg gegeven over ons nieuwe gestructureerde plan. Dit ging beter dan ik had verwacht, natuurlijk klopten mijn zinnen niet altijd, en had ik soms bevestiging nodig als ik bepaalde woorden gebruikte, maar wat voelt het goed om mezelf zonder veel oefening en voorbereiding in het Spaans te kunnen uitdrukken!!! En vervolgens ook nog zonder grote problemen de vragen en opmerkingen van de docenten te kunnen beantwoorden. Diezelfde dag werd ook Día de Limpira gevierd, een dag voor de grote Indiaanse held Limpira waarna ook de nationale munt van Honduras is vernoemd. De grote held Limpira ging praten met de Spanjaarden die de witte vlag zwaaiden. Naive Limpira vertrouwde ze en toen hij wegreed werd hij door de Spanjaarden in de rug geschoten. En werd zodoende een held.
In een ander land maak je dingen mee die je in Nederland niet snel meemaakt. Zoals ik ook op mijn eerdere reizen heb gemerkt kom je als buitenlander al snel bij de hogere middenklasse/elite terecht waarin iedereen elkaar kent en het wereldje maar klein is. Zo gingen Jinan en ik vrijdagmiddag 20 juli met Paul mee naar een finca (buitenhuis) om een fijne dag buiten de stad te hebben, lekker zwemmen, even Nederlands kunnen kletsen, rum-cola erbij en dat soort dingen. Onderweg wisselden we van auto en kwamen we terecht in een geblindeerde en met Kevlar bepanserde auto van een vriend van Paul. Dit bleek de zoon van de vroegere vice-president te zijn. Dat deze maatregelen niet voor niets zijn bleek wel uit zijn verhalen. Enkele jaren geleden was zijn zus ontvoerd voor losgeld. Na twee keer losgeld te hebben betaald werd ze naar 45 dagen een stuk dunner en getraumatiseerd losgelaten. Tijdens haar ontvoering waren er allemaal vreemde satanistische rituelen rondom haar uitgevoerd. Omdat de familie in een soort kidnaptraining had geleerd niet te onderhandelen in gevangenschap en niet te praten wisten de ontvoerders niet wie ze in handen hadden en viel de hoeveelheid losgeld mee. Niet dat dit van belang is want de familie heeft in de VS een ontvoeringsverzekeringspolis lopen. Dus voor de onderhandelingen kwam een speciaal team vanuit de VS en werd ook het losgeld vergoed. Tot slot vertelde de man nog doodleuk dat geen van de ontvoerders momenteel nog in leven is, daar heeft een speciaal team wel voor gezorgd (hoezo rechtstaat?). En dat beste mensen, zijn (gelukkig) toch verhalen die we in Nederland niet snel horen. Na een heerlijke vrijdag op de finca zijn we maar in een woning in aanbouw van Paul blijven slapen om vervolgens de volgende dag weer terug naar Tegus te gaan.

Ik heb de foto’s mar even in een andere map gezet zodat jullie niet de hele lijst door hoeven te scrollen. De nieuwe foto’s zijn te vinden op: https://picasaweb.google.com/108090477328014847535/Honduras2?authkey=Gv1sRgCID5gIKItNTyNw